TSS یا کل مواد جامد معلق چیست

TSSیا کل مواد جامد معلق در آب و فاضلاب چیست؟

یکی از پارامترهای مهم و مورد نیاز در فرایند تصفیه ی آب که در مرحله ی اولیه ی تصفیه آب و فاضلاب به آن نیاز است TSS یا کل مواد جامد معلق در آب و فاضلاب است. این پارامتر تمام ذرات معلق بزرگتر از دو میکرون موجود در آب یا پساب و فاضلاب را اندازه گیری می کند و در فرایند تصفیه و کیفیت آب خروجی موثر است.

گروه صنعتی پی آب پالیز  تولیدکننده و تامین کننده ی تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب صنعتی در ادامه ی این مطلب به بررسی تاثیر این پارامتر در تصفیه آب و روش های کاهش میزان آن می پردازد و نمایی جامع و دقیق از عوامل مختلف آلاینده ی آب ها و چگونگی حذف آن ها از چرخه ی زیست محیطی به خواننده ارائه می دهد.

مواد معلق در آب

جامدات در آب و فاضلاب می توانند به دو شکل معلق TSS یا محلول TDS وجود داشته باشند. جامدات معلق TSS جامداتی هستند كه محلول نیستند و مي توان با صاف كردن آنها را  از آب جدا کرد. اما جامدات TDS ذرات ریز و کوچکتر از نیم میکرون هستند که هنگام صاف کردن و جداسازی از فیلتر عبور می کنند و قابلیت حذف شدن در این مرحله را ندارند.

منابع جامدات معلق یا Total Suspended Solids

ذرات جامد معلق در آب و پساب فاضلاب می توانند طی فرایندهای مختلف یا از منابع گوناگون وارد آب یا فاضلاب شوند. در اینجا بعضی از این فرایندها و منابع را بررسی می کنیم:

• جامدات معدنی و طبیعی مانند گل و لای و مواد تشکیل دهنده ی خاک
• مایعات و چربی های امتزاج ناپذیر مثل روغن ها و گریس ها
• مواد آلی نظیر ریشه ی گیاهان، جلبک ها و باکتری ها
• کودهای شیمیایی، فاضلاب های صنعتی و آلاینده های حاصل از فعالیت کارخانه ها

به طور عمده پساب فاضلاب های شهری و صنعتی دارای مقادیر فراوانی از جامدات معلق با ماهیت آلی است.

 تاثیر وجود مواد معلق در آب و فاضلاب

آب ها و فاضلاب های شهری و صنعتی دارای آلاینده های جامد فراوان و متنوعی هستند. با توجه به موارد بالا می توان گفت انواع مواد شیمیایی، آلی و غیر آلی، ذرات جامد کوچک و بزرگ و چربی های مختلف در آب و فاضلاب مناطق مختلف صنعتی و شهری به مقادیر نسبتا زیاد یافت می شود.

از شاخ و برگ و ریشه ی گیاهان گرفته تا مو و پسماندهای بهداشتی و پسماند غذا و چربی و آلاینده های شیمیایی کارخانه ها. این مواد با افزایش شاخص TSS آب و فاضلاب کیفیت آن را تا حد قابل توجهی کاهش می دهند و منجر به بروز اختلالاتی در چرخه ی کیفی و سلامت آب می شوند که اثرات مخرب جبران ناپذیری بر سلامت عمومی محیط زیست و موجودات زنده دارد. بعضی از این اختلال های ناشی از افزایش وجود جامدات معلق در آب به شرح زیر است:

• از بین بردن زیبایی و زلالی آب
• ایجاد بستری مناسب برای جذب مواد شیمیایی و بیولوژیکی
• به وجود آمدن مواد نامطلوب و بیماری زا در پی تجزیه ی بیولوژیکی و خودکار
• تولید جلبک و میکروارگانیسم های بیماری زا و تولیدکننده ی سم

استاندارد TSS آب و فاضلاب چقدر است؟

شاخص های کیفی آب مانند TSS و TDS بایستی در محدوده ی تعیین شده و استاندارد خود باشند و در صورت تجاوز از حد مجاز و مطلوب استفاده از آن ها و ورودشان به چرخه ی زندگی و طبیعت خطرناک و ممنوع می باشد.

طبق دستورالعمل های استاندارد ارائه شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست، TSS یا کل مواد جامد معلق در آب و فاضلاب مورد نیاز برای آبیاری باید 100 میلی گرم بر لیتر باشد و در مورد آب های سطحی TSS استاندارد برابر با 40 میلی گرم بر لیتر است. این میزان برای آب و پساب ها با مصارف مختلف تفاوت دارد.

کلیه ی آب ها و پساب فاضلاب هایی که TSS آن ها از این میزان تجاوز کند قبل از مصرف بایستی تصفیه شوند و کل مواد جامد معلق آن ها تنظیم و کنترل شود.

بالا بودن TSS به معنی بالا بودن میزان ذرات معلق در آب است و این آلودگی زیاد اثرات مخربی مانند به خطر انداختن زندگی جانوران، انسداد لوله های تصفیه خانه ها، کاهش اکسیژن محلول در آب، افزایش دمای آب و آلودگی خروجی پساب ها را به دنبال خواهد داشت.

روش اندازه گیری TSS

روش های متعددی برای سنجش و اندازه گیری کل مواد جامد معلق در آب TSS تعریف شده است که متداول ترین این روش ها را در اینجا مطالعه خواهید کرد:

در ظرف های کاملا تمیز و عاری از هرگونه آلودگی مقدار مشخصی از آب یا پساب فاضلاب را ریخته و سپس آب را از فیلترهای شیشه ای مخصوص با دقت کمتر از 2 میکرون عبور می دهند. این فیلترها قابلیت جداسازی ذرات کوچکتر از دو میکرون را دارا هستند و وزن آن ها قبل از عبور آب اندازه گیری شده است.

در مرحله ی بعد تا خشک شدن و تبخیر کامل آب روی فیلترها صبر کرده و سپس فیلتر را مجددا وزن می کنند. مقدار اختلاف بین وزن فیلتر بعد از عبور آب و وزن اولیه ی آن میزان ذرات معلق موجود در آب یا پساب فاضلاب را نشان می دهد.

دستگاه اندازه گیری TSS

روش جدیدتر و سریع تری برای اندازه گیری TSS آّ دریاها و پساب ها نیز وجود دارد که فرایند ساده ی توضیح داده شده در قسمت قبل را با فاوری سریع تر و دقیق تری انجام می دهد. سنسور اندازی گیری TSS که در مواردی که هیچگونه تصفیه ای روی آب یا پساب صورت نگرفته از آن استفاده می شود.

نحوه ی عملکرد و روش اندازه گیری این سنسور TSSمتر مشابه روش توضیح داده شده در قسمت قبل است و فیلتراسیون آب در آن توسط فیلترهایی از الیاف شیشه ای صورت می گیرد.

سنسور اندازه گیری TSS کل مواد جامد معلق در پساب ها در بهبود کیفیت آب و افزایش سطح سلامت آن موثر است، زیرا وزن و مقدار حقیقی کل ذرات معلق موجود در فاضلاب را نشان می دهد و علاوه بر دقت و حساسیت بالا در زمان و هزینه ها نیز به صرفه عمل می کند.

کاهش TSS یا کل مواد جامد معلق در آب و فاضلاب

با توجه به اهمیت کیفیت آب مصرفی در صنایع مختلف و مصارف عمومی و خانگی، بایستی کل مواد جامد معلق در آب را کاهش داد و  با تصفیه ی صحیح و مناسب سطح سلامت جامعه را بهبود بخشید. در این راستا روش های مختلفی برای کاهش مقدار کل جامد معلق در آب و پساب های فاضلاب طراحی و اجرا می شود که از میان آن ها موارد زیر را به اختصار شرح داده ایم:

• نصب و استفاده از آشغالگیرهای مکانیکی و دستی در مراحل آغازین تصفیه آب و پیش از ورود آب به دستگاه تصفیه: آشغالگیرهای مکانیکی و دستی قابلیت جمع آوری و جداسازی ذرات بزرگ و جامدات درشت را از آب دارند و مانع ورود این ذرات به دستگاه تصفیه می شوند.
• نصب و استفاده از فیلترهای مخصوص کاهش TSS در مراحل مختلف تصفیه آب صنعتی: این فیلترها از منافذ ریز برخوردارند و با قرار گرفتن آن ها در مراحل مختلف تصفیه بر سر آب و فاضلاب قادرند ذرات جامد را روی سطح خود جمع کرده و از آب و پساب فاضلاب حذف کنند.

اهمیت TSS استاندارد در آب های خانگی

شاخص کل جامد معلق در آب و فاضلاب به ذرات بزرگ و جامد حل نشده در آب و فاضلاب اشاره دارد و به علت کیفیت بالای آب های مصرفی خانگی این شاخص آنطور که باید خود را نشان نمی دهد.

در واقع شاخص TSS در آب های تصفیه نشده و پساب فاضلاب ها میزان قابل توجهی دارد و به عنوان کل ذرات جامد بزرگتر از دو میکرون شناخته می شود و راحت تر قابل اندازه گیری است. در مقابل آنچه در آب های خانگی معیار مهم تری در نظر گرفته می شود TDS یا شاخص جامدات محلول در آب می باشد.

میزان مجاز TSS در پساب فاضلاب

میزان مجاز TSS در پساب

چنانچه پیشتر اشاره شد TSS به کل مواد جامد معلق در آب یا فاضلاب با اندازه های بزرگتر از دو میکرون گفته می شود که اغلب در فاضلاب ها وجود دارند و در آب های تصفیه شده ی خانگی یافت نمی شوند.

پساب فاضلاب ها به علت استفاده در صنایع و کشاورزی بایستی از استاندارد و کیفیت مطلوب و تعیین شده ای از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست برخوردار باشد و میزان TSS و عدم آلودگی آن ها برای محیط زیست و سلامت بشر حائز اهمیت است.

TSS کل ذرات جامد معلق در فاضلاب و پساب ها با توجه به مورد مصرفی آن ها متفاوت می باشد. به عنوان مثال در کشاورزی TSS استاندارد اعلام شده برابر با 100 میلی گرم و در آب های سطحی چیزی نزدیک به 40 میلی گرم تعریف شده است.

تفاوت  TSS و TDS چیست؟

TDS به مقدار کل جامدات حل شده گفته می شود و TSS پارامتری برای نشان دادن جامدات نامحلول و معلق در آب و فاضلاب با اندازه ی بزرگتر از دو میکرون است. پس تفاوت TDS و TSS در حلالیت پذیری آن ها در آب است. به عبارت دیگر در TDS کل ذرات آلی و غیر آلی محلول در آب اندازه گیری می شوند و در TSS تنها ذرات جامد معلق ملاک اصلی اندازه گیری هستند.

روش و فرمول محاسبه ی TDS

برای اندازه گیری شاخص جامدات حل شده در آب حجم معینی از آب از صافی رد شده را در بوته چینی که در ابتدا وزن شده می ریزند و سپس آب داخل بوته را روی حمام بخار تبخیر می کنند.

در مرحله ی بعدی بوته چینی را در دمای 180 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت قرار داده و پس از سرد کردن بوته در دسیکاتور و وزن کردن مجدد بوته TDS را از طریق فرمول روبرو محاسبه می کنند:

TDS=[(A-B)* 1000]/ml sample

A برابر با وزن اولیه ی بوته چینی

B برابر با وزن ثانویه ی بوته چینی

Ml sample برابر با وزن آب

روش های کنترل TDS

یون ها و ترکیبات آلی و غیر آلی شیمیایی حل شده در آب می توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان باشند و جان او را به خطر بیندازند. همانند روش های تنظیم TSS که پیشتر به آن ها اشاره شد برای تنظیم و کنترل میزان TDS نیز به علت اهمیت بارز آب سالم تدابیری اندیشیده شده.

بهترین و رایج ترین روش کاهش و کنترل TDS کل مواد جامد محلول در آب های خانگی نصب و استفاده از تجهیزات و سیستم های تصفیه آب خانگی است که با روش اسمز معکوس RO مواد آلی و غیر آلی حل شده در آب را از آن حذف می کنند.

روش دیگر برای کاهش و تنظیم میزان TDS آب خانگی استفاده از فیلترهای کربنی است. در این روش ذرات حل شده در آب روی سطح فیلتر کربنی انباشته می شوند و به این ترتیب از آب جداسازی می شوند تا شاخص ذرات حل شده در آن کاهش یابد و سطح کیفی آن بهبود یابد.

خرید تجهیزات تصفیه آب

در این مقاله سعی شد مهم ترین شاخص های سلامت کیفی آب و فاضلاب بررسی شود و اطلاعات جامع و سودمندی در راستای افزایش کیفیت آب و پساب ارائه شود. پی آب پالیز طراح و تولیدکننده ی کلیه ی تجهیزات تصفیه آب صنعتی و انواع ابزارهای مورد نیاز برای ارتقای کیفیت آب آماده ی ارائه ی خدمات و فروش تجهیزات تصفیه آب خانگی و صنعتی به مصرف کنندگان است.

گروه صنعتی پی آب پالیز با دغدغه ی بهبود شرایط سلامت جامعه و ارزیابی کلیه ی محصولات به روز دنیا بهترین دستگاه های تصفیه آب صنعتی را در اختیار مصرف کننده قرار می دهد.